آلوپسی (Alopecia) یا از دست دادن موها می تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود و قابل توجه تر می گردد .آلوپسی علل متفاوتی مانند هورمونی، خودایمنی، عوارض داروها، کم‌خونی و دیگر عوامل دارد.
این وضعیت ممکن است بصورت موضعی ایجاد شود (یعنی قسمت هایی از موها بصورت تکه تکه دچار ریزش می شوند) و یا اینکه بصورت عمومی بروز نماید (یعنی تمام قسمت های پوست سر دچار ریزش مو شوند ) .
ریزش موها می تواند بطور موقتی و یا دائمی ایجاد شود .
آلوپسی ممکن است با بیماری خاصی همراه نباشد اما می تواند باعث خجالت فرد شود .
انواع آلوپسی
انواع آلوپسی از طاسی با الگوی مردانه (که آلوپسی آندروژنیک، آلوپسی آندروژنتیک، و آلوپسی آندروژنتیکا نیز نامیده می‌شود و در فارسی می‌توان آن را به طاسی وابسته به هورمون مردانه یا کچلی آندروژنیک نیز ترجمه کرد) گرفته، تا مواردی همچون طاسی منطقه‌ای یا همان آلوپسی آره آتا، که شامل از دست دادن منطقه‌ای مو در برخی از نواحی سر یا بدن است، و همین‌طور طاسی کامل یا همان آلوپسی توتالیس، که به از دست دادن تمامی موی سر به‌طور کامل اطلاق می‌گردد، و نیز ریزش موی سرتاسری یا همان آلوپسی یونیورسالیس، که شامل از دست دادن تمام موهای سر و بدن می‌باشد را، در بر می‌گیرد.
آلوپسی آره آتا
آلوپسی آره آتا یا طاسی منطقه‌ای بیماری است که با آغاز سریع ریزش مو در یک منطقه کاملاً مشخص و معمولاً مدور تشخیص داده می‌شود.
اکثریت بیماران زیر ۶۰ سال سن دارند و هیچ یافته دیگری به همراه ندارند.
علت این بیماری می‌تواند اختلالات سیستم ایمنی مانند کم خونی ایمنی، التهاب تیروئید، دیابت و… باشد.
مبتلایان به طاسی منطقه‌ای در یک سوم موارد خودبخود بهبود می‌یابند و نیازی به درمان ندارند ، ولی در موارد شدید می‌توان از داروهای کورتون (موضعی یا تزریق داخل جلدی)، ماینوکسیدیل، پووا تراپی و… استفاده کرد.
کورتون موضعی مانند تریامسینولون را نباید به مقدار زیاد استفاده کرد ، چون کاهش بافت پوست و آتروفی آن را بدنبال دارد.
اگر مناطق درگیر در این بیماری زیاد باشند، یا درگیری منتشر باشد، یا مژه‌ها و ابروها درگیر باشند، و همچنین اگر با حساسیت همراه باشد و… وخامت این بیماری بیشتر خواهد داشت.
آلوپسی توتالیس
طاسی کامل یا آلوپسی توتالیس به ریزش تمام موی سر اطلاق می‌شود.
این بیماری دارای دوره‌های رشد و ریزش مو می‌باشد، هرچند که پروگنوز یا پیش آگهی رشد طولانی مدت مو در آن ضعیف است.
آلوپسی یونیورسالیس
طاسی سرتاسری یا آلوپسی یونیورسالیس به ریزش تمام موی بدن اطلاق می‌شود، که بسیار نادر است.
علل ایجاد آلوپسی
آلوپسی یا ریزش مو اساسا به خاطر اختلال در تیروئید به وجود می‌آید که به عدم تعادل هورمونی بدن منجر می‌شود.
این وضعیت در واقع عدم تعادل سطح هورمون‌هایی است که از معیوب شدن فولیکولهای مو جلوگیری می‌کنند.
بعضی از عوامل دیگر نیز وجود دارند که به آلوپسی یا ریزش مو منجر می‌شوند که عبارتند از:
- شرایط محیطی
- سن و سال
- استرس
- سیگار کشیدن بیش از حد
- ژنتیک
- اثرات جانبی مصرف بعضی از داروها
درمان آلوپسی
انتخابهای اولیه درمان
تزریق داخل ضایعه‌ای کورتیکواستروئید یا Intralesional Coticostroides :
این روش انتخاب اول درمان در مواردی است که طاسی سکه‌ای یک یا چند ناحیه کوچک از سر را درگیر کرده‌است.
بدین منظور معمولاً از سوسپانسیون تزریقی تریامسینولون استوناید ۲٫۵ تا ۱۰ میلی‌گرم در میلی لیتر استفاده می‌شود که دو یا سه بار با فواصل چهار تا شش هفته‌ای تکرار می‌شود تا به پاسخ درمانی مناسب برسد.
برای ناحیهٔ ابرو و ریش سوسپانسیون رقیقتر به کار می‌رود.
ایمونوتراپی موضعی یا Topical Immunotherapy:
در این روش از یک آلرژن تماسی قوی در ناحیه دچار ریزش مو استفاده می‌گردد.
مکانیسم عمل این آلرژن به این صورت است که سیستم ایمنی درگیرکننده فولیکولهای مو تمایل بیشتری به آن دارد.
مشاهده شده با این روش تجمع لنفوسیتهای T در خون محیطی اطراف فولیکولهای مو کاهش می‌یابد.
اولین ماده آلرژن که به این منظور به کاربرده شد Dinitrochlorobenzene (با نماد اختصاری DNCB) بود که به دلیل عوارض سرطان زایی مشاهده شده دیگر بکار نمی‌رود.
ماده دیگر Squaric acid dibuthyl ester (با نماد اختصاری SADBE) می‌باشد که به دلیل عدم پایداری کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما ترکیب برتر دیفن سیپرون (به انگلیسی: Diphencyprone) است که امروزه عمدتاً از آن برای ایمونوتراپی استفاده می‌شود.
این ترکیب یک آلرژن تماسی قوی بوده که پایداری مناسب و عوارض کمتری از مواد پیشین دارد.
درمانهای خط دوم
Topical Corticostroides:
این داروها در طاسیهای سکه‌ای به عنوان درمان اصلی و در طاسیهای آراتا توتال که با دیفن سیپرون تحت درمان است به عنوان درمان کمکی کاربرد دارد.
در این روش معمولاً از کورتیکوستروئیدهای قوی استفاده می‌شود. حسن این درمان ارزان بودن و کاربرد ساده آن است.
نوردرمانی یا Psoralen plus Ultraviolet:
نوردرمانی در طاسیهای یونیورسال که کل موهای بدن درگیر شده‌است، کاربرد دارد.
اثربخشی آن در مطالعات گوناگون با درصدهای موفقیت مختلف گزارش شده است.
احتمال ریزش دوباره موها با قطع نوردرمانی بالاست و نیاز به ادامه درمان برای مدت طولانی برای نگه داشتن موهای رشد کرده وجود دارد.
تحریک‌کننده‌های موضعی یا Topical irritants:
استفاده از تحریک‌کننده‌های موضعی مثل دیترانول و رتینوئیک اسید نیز در برخی مطالعات مؤثر بوده‌است ، اما اثربخشی پایینی دارند. دیترانول ۰٫۵ تا ۱ درصد مناسب به نظر می‌رسد و به دلیل لکه قهوه‌ای روی پوست ایجاد می‌کند، در مواردی که افراد موی سیاه دارند روی کف سر به کار می‌رود.
ماینوکسیدیل یا Topical Minoxidil:
با توجه اینکه ماینوکسیدیل در درمان طاسی آراتا اثر چندانی ندارد و مطالعات مختلف نتایج متناقضی از اثر بخشی آن نشان داده اند.
اما به دلیل ایمن بودن و عوارض کم در بسیاری از موارد به عنوان درمان جانبی بکار می‌رود.
در طاسی آندروژنیک داروهای آنتی آندروژنیک مانند فیناستراید جزو خط اول درمان هستند.
مطالعات اندکی نیز در مورد سایر ترکیبات مانند استفاده از سیکلوسپورین خوراکی و تاکرولیموس موضعی صورت گرفته است.
